SEJARAH DAN SPESIFIKASI KITAB TURATH JAWI “ SULLAM AL-MUBTADI FI MA’RIFAH TARIQAH AL- MUHTADI ” KARANGAN SYEIKH DAUD BIN ABDULLAH AL-FATANI

Saiful Anuar Ismail, Muhammad Hilmi Jalil

Abstract


Menelusuri arus pendidikan tradisional di Malaysia, masih terdapat kelas-kelas pengajian agama terutama di institusi pondok, madrasah, masjid, surau, sekolah agama dan kelas-kelas tafaqquh fiddin yang mengambil karya-karya kitab turath ( kitab kuning lama ) sama ada dalam bentuk bahasa arab atau tulisan Jawi Melayu klasik sebagai medium teks pengajian dalam proses pembelajaran dan pengajaran. Kitab “Sullam Al-Mubtadi Fi Ma’rifah Tariqah Al-Muhtadi” karangan Syeikh Daud Bin Abdullah Al-Fatani tidak asing dan merupakan salah satu daripada sumber pengajian di institusi pengajian tradisional di Malaysia. Kajian ini bertujuan mengkaji sejarah dan spesifikasi kitab turath jawi “Sullam Al-Mubtadi Fi Ma’rifah Tariqah Al-Muhtadi”  karangan Syeikh Daud Bin Abdullah Al-Fatani. Justeru kajian ini menggunakan metodologi kualitatif melalui kajian kepustakaan yang melibatkan analisis terhadap premier serta sekunder seperti kitab-kitab lama, buku, artikel, jurnal, kertas kerja prosiding, latihan ilmiah, kertas projek, disertasi, tesis dan laman sesawang yang berkaitan dengan tajuk. Dapatan dan hasil kajian ini mendapati bahawa Syeikh Daud Bin Abdullah Al-Fatani telah memberikan sumbangan baik dan murni terhadap bidang keilmuan agama terutama kepada masyarakat Islam Melayu di nusantara terutama melalui karya kitab ini. Malah hasil karya Kitab “Sullam Al-Mubtadi Fi Ma’rifah Tariqah Al-Muhtadi” ini terus dirujuk, diajar dan diguna pakai sehingga hari ini. Kajian ini mampu memberi input ilmu pengetahuan baru kepada generasi masa kini dan akan datang serta dapat mengetengahkan kembali sumber rujukan karya ulama dahulu.


Full Text:

PDF

References


Abdul Rahman Haji Abdullah. 1990. Pemikiran Umat Islam Di Nusantara Sejarah Dan Perkembangannya Hingga Abad Ke-19. Pulau Pinang. Pusat Pengajian Luar Kampus Universiti Sains Malaysia & Dewan Bahasa Dan Pustaka.

Abdul Karim Pardon & Muhd Anuar Bin Mamat. 2019. Perkembangan Penulisan Kitab Fiqh Jawi: Suatu Pengenalan Terhadap Kitab Talkhiṣ Al-Falah Fi Bayan Ahkam Al-Talaq Wa Al-Nikah. Prosiding Seminar Tamadun, Etnik Dan Turath Islami. Anjuran Pusat Pengajian Teras, Universiti Sains Islam Malaysia. Pp. 284-290.

Abu Hasan Sham. 1991. Pengaruh Karya-Karya Syeikh Daud Al-Fatani Dalam Sastera Melayu. Nadwah Ilmiah Tokoh Ulama Keempat Syeikh Daud Abdullah Al-Fatani. Dewan Muktamar Pusat Islam Malaysia. Kuala Lumpur. 17-19 Disember 2021.

Ahmad Sharifuddin Mustapha, Abdul Karim Ali, Nur Zainatul Nadra Zainol & Intan Farhana Saparudin. 2020. Tokoh Ulama Nusantara: Sumbangan Syeikh Daud Bin Abdullah Al-Fatani (1769-1847m) Dalam Fiqh al-Shafie. Journal Of Social Transformation And Regional Development Special Issue (1) 2: 92-100

Al-Munjid Fi Al-Lughah Wa Al-‘Alam. 1998. C. 36. Beirut-Lubnan: Dar Al- Masyriq

Baalbaki, Munir. 2001. Al-Mawrid al-Quareeb. Lebanon: Dar al-‘Ilm li al-Malayin. Beirut.

Engku Ibrahim Ismail. 1992. Syeikh Daud Al-Fatani:Satu Analisis Peranan Dan Sumbangannya

Terhadap Khazanah Islam di Nusantara. Kuala Lumpur: Akademi Pengajian Melayu Universiti Malaya.

Hajah Noresah Baharom. 2007. Kamus Dewan (Edisi Keempat). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.

Hasan Hamzah (1997). Kamus Ensiklopedia Jilid 2. Kuala Lumpur : Anzagain Sdn. Bhd.

Ismail Che Daud. 1992. Tokoh Ulamak Semenanjung Malaysia (1), Kota Bharu: Percetakan Nik Daud. H. 15

Jubran Mas‘ud. 1986. Al-Ra‘id Mu’jam Lughawi Asri. C.5. Beirut-Lubnan. Dar Al-Ilmi Li Al-Malayin.

Jumhuriyyah Misr Al-Arabiyyah Majma’ Al-Lughah Al-Arabiyyah Al-Idarah Al-‘Ammah Li Al-Mu’jamat Wa Ihya’ Al-Turath. 2004. Mu’jam Al-Wasit. C.4. Al-Kaherah: Maktabah -Syuruq Al-Dawliyyah.

Madkour, Ibrahim. 1990. Al-Mu’jam Al-Wajiz”.Jumhuriyyah Misr Al-‘Arabiah–Majma’ Al-Lughah Al ‘- Arabiyyah, H. 319.

Mahayudin Hj. Yahaya. 1984. Pengertian Sejarah Islam dan Permasalahannya. Kuala Lumpur: Penerbitan Sarjana (M) Sdn. Bhd.

Mahmood Zuhdi Ab. Majid & Paizah Ismail. 2006. Pengantar Pengajian Syariah. Kuala Lumpur: Al-Baian Corporation Sdn Bhd.

Marbawi, Muhammad Idris Abdul Rauf. 1935. Qamus Idris Al-Marbawi. J.1, C.4, Mesir: Matba’ah Mustafa Al- Babi Al-halabi Wa Awladuh.

Marbawi, Muhammad Idris Abdul Rauf. 1935. Qamus Idris Al-Marbawi. J.2, C.4, Mesir: Matba’ah Mustafa Al- Babi Al-halabi Wa Awladuh.

Maziah Salleh. 1997. Manuskrip Sullam Al-Mubtadi Fi Bayan Tariq Al-Muhtadi: Transliterasi Dan Analisis Teks. Latihan Ilmiah, Bahagian Pengajian Usuluddin, Akademi Pengajian Islam Universiti Malaya.

Mohammad Zaini Yahya. 2001. Penulis Fiqh Syeikh Daud Al-Fatani. Nadwah Ulama’ Nusantara 1: 19-20 Mei 2001. Kolej Pengajian Islam Prince Of Songkla University Kampus Pattani. Thailand.

Mohammad Zamberi Abdul Malik. 1994. Patani Dalam Tamadun Melayu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka & Kementerian Pendidikan Malaysia.

Mohd. Faisal Mohamed, Mualimin Mochammad Sahid & Mohamad Zaharuddin Zakaria. 2017. Rukun-Rukun Al-Bay’ Dan Al- Ijarah Dalam Kitab Sullam Al-Mubtadi Karangan Syeikh Daud Al-Fatani : Analisis Dari Perspektif Maqasid Al-Syariah. Malaysian Journal Of Syariah And Law.

Muhammad Nur Bin Muhammad Bin Ismail Al-Fatani. 1351H. Kifayah Al-Muhtadi Pada Menerangkan Cahaya Sullam Al-Mubtadi. Bangkok. Thailand: Maktabah Wa Matba’ah Muhammad Al-Nahdi Wa Awladuh.

Muhd Yusof Ibrahim. 1998. Falsafah Sejarah : Perkembangan Dan Kewajaran. (Kertas Kerja Simposium Kebangsaan Ilmu Sejarah, Jabatan Sejarah, Fakulti Sastera Dan Sains Sosial. Universiti Malaya. Kuala Lumpur. 30-31 Okt 1998). Paper 1, H.2.

Nawi Mamat. 2002. Tahqiq Kitab Ghayat Al-Maram Mengenai Haji Dan Umrah Karangan Syeikh Daud Abdullah Al-Fatani. Disertasi Sarjana. Universiti Malaya.

Razi, Al-Syeikh Al-Imam Muhammad Bin Abi Bakr Bin Abdul Qadir. 1993. Mukhtar Al-Sihah. Beirut-Lubnan: Maktabah Lubnan.

Rormuelee Lengsueni. 2010. Kitab Sullam Al-Mubtadi Fi Ma’rifah Tariqah Al-Muhtadi Karangan Sheikh Daud Bin Abdullah Al-Fatani: Tahqiq Dan Analisis”. Disertasi Sarjana. Akademi Pengajian Islam. Universiti Malaya.

Saiful Anuar Ismail. 2005. Kajian Dan Ulasan Kitab Sullam Al-Mubtadi Fi Ma‘rifah Tariqah Al-Muhtadi Karangan Syeikh Daud Bin Abdullah Al-Fatani. Latihan Ilmiah. Kolej Universiti Islam Antarabangsa Selangor.

Siti Nor Aisyah Ngadiran. 2012. Konsep Sejarah Menurut Syed Muhammad Naquib Al-Attas: Kajian Terhadap Karya-Karya Terpilih/Siti Nor Aisyah Binti Ngadiran. Disertasi Sarjana. University Malaya).

Syed Salim Syed Shamsuddin, Muhammad Farid Wajdi Ab. Rahim, Abdul Karim Bin Pardon &Mohd Faisal Mohamed. 2020. Kitab Turath Fiqh Syafie Jawi Sebagai Medium

Lmu Fardu Ain Di Malaysia: Analisis Metodologi Penulisan Kitab Hidayat Al-Sibyan Fi Ma‘Rifat Al- Islam Wa Al-Iman. Seminar Antarabangsa Islam Dan Sains ( International Seminar On Islam & Science ( Sais, 2020 ). Penerbit Universiti Sains Islam Malaysia.

Wan Mohd Shaghir Abdullah. 1990, Sheikh Daud Bin Abdullah Al Fatani: Ulama’ Dan Pengarang Terulung Asia Tenggara. Shah Alam. Penerbitan Hizbi.

Wan Mohd Shaghir Abdullah. 1991. Sejarah Ringkas Syeikh Daud Bin Abdullah Al- Fatani

Dan Karya-Karyanya. Nadwah Ilmiah Tokoh Ulama’ Peringkat Kebangsaan Kali Ke-IV, 17-19hb Disember 1991. Dewan Muktamar, Pusat Islam Malaysia. Kuala Lumpur.

Wan Mohd Shaghir Abdullah. 2003. Kertas Kerja Majlis Tazkirah Tokoh Islam Syeikh Daud Al-Fatani Kali ke II. Pada 28 April 2003. Dewan Sekolah Menengah Sains Muar, Tanjung Agas, Muar, Johor. Anjuran Jabatan Agama Islam Johor.

Winstedt, R. O. 1970. Kamus Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Marican & Sons Sdn Bhd.

Zamri Ghazali. 2011. Konsep Perkahwinan Mengikut Syeikh Daud Bin Abdullah Al-Fatani Kitab Idah Al-Albab. Tesis Doktor Falsafah. Universiti Malaya.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


eISSN : 2600-769X