ANALISIS VISUAL BUAH BUTON DI LUAK TANAH MENGANDUNG, NEGERI SEMBILAN SEBAGAI SIMBOL ORGANISASI SOSIAL DALAM MASYARAKAT ADAT PERPATIH (VISUAL ANALYSIS ON BUAH BUTTON IN LUAK TANAH MENGANDUNG, NEGERI SEMBILAN AS SOCIAL ORGANIZATION SYMBOL IN ADAT PERPATIH SOCIETY)
Abstract
Abstrak
Adat Perpatih merupakan adat yang dibawa oleh perantau Minangkabau dari Sumatera Barat, Indonesia ke Negeri Sembilan suatu ketika dahulu. Pengenalan Adat Perpatih di Negeri Sembilan mengentengahkan organisasi sosial sebagai salah satu perlambangan dalam masyarakatnya. Simbol yang mewakili konteks sosial ini diketengahkan dalam bentuk visual iaitu buah buton yang merupakan ukiran 3 dimensi. Kajian ini dijalankan untuk mengenalpasti kedudukan buah buton di Luak Tanah Mengandung, Negeri Sembilan yang mempunyai kaitan dengan konteks organisasi sosial masyarakat adat perpatih. Pendekatan kaedah kualitatif dan elemen visual digunapakai bagi mengaitkan kedudukan buah buton dengan kewujudan organisasi sosial. Analisis visual terhadap ruang sebagai faktor dominan terhadap penentu hubungan
Kata kunci: Adat Perpatih, buah buton, organisasi sosial, ruang
Â
Abstract
Adat Perpatih is a custom brought by Minangkabau immigrants from West Sumatra, Indonesia to Negeri Sembilan. The introduction of Adat Perpatih in Negeri Sembilan focuses on social organization as one of the symbols in the society. The symbols representing this social context are presented in a form visual namely buah buton which is 3-dimensional wood carving. This research was carried out to identify buah buton's position at the traditional houses in Luak Tanah Mengandung, Negeri Sembilan which relates to the social organization of Adat Perpatih's community. Qualitative method and visual element were applied to relate the buah buton's position and the existing social organization. Visual analysis of space became the dominant factors to determine the interrelation
Keywords: Adat Perpatih, buah buton, social organization, spaceReferences
Bernard, B. & Steiner, G., A. 1964. Human Behaviour: An Inventory of Scientific Findings. New York: Harcourt, Brace & World.
Negeri Sembilan Gemuk Berpupuk Segar Bersiram: Luak Tanah Mengandung. 1996. Negeri Sembilan: Jawatankuasa Penyelidikan Budaya Muzium Negeri.
Norazit Selat. 2006. Perbilangan adat sebagai pembentuk jati diri Melayu. Dlm. Rogayah A. Hamid & Jemaah Illias (pnyt.). Pandangan Semesta Melayu: Pantun, hlm. 35-55. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa & Pustaka.
Nordin Selat. 2014. Sistem Sosial Adat Perpatih. Selangor: PTS Akademia.
Norhalim Ibrahim. 1993. Adat Perpatih: Perbezaan dan Persamaannya dengan Adat Temenggung. Kuala Lumpur: Fajar Bakti.
Norhalim Ibrahim. 1995. Negeri Yang Sembilan. Shah Alam: Penerbitan Fajar Bakti.
Othman, Mohd Nor & Raja Nafida Raja Shahminan. 2016. The Influence of Perpatih Custom on the Design of Traditional Malay Houses in Negeri Sembilan, Malaysia. Research on Humanities and Social Sciences 6(2): 2224-5766.
Raja Nafida Raja Shahminan. 1999. Evolusi Seni Bina Balai Adat. Tesis Sarjana. Universiti Malaya.
Raja Nafida Raja Shahminan. 2007. Rumah Tradisional Luak Tanah Mengandung: Kajian Inventori Rumah Bumbung Panjang. Negeri Sembilan: Lembaga Muzium Negeri Sembilan.
Siti Fatimah Tuzzahrah Hj Abd Latif & Kamarul Afizi Kosman. 2017. The Serambi of Negeri Sembilan Traditional Malay House as a Multifungsional Space – Role in Custom (Adat). Journal Design and Built Environment (17) 2: 37-50.
Siti Haliza Yusop. 2017. Keunikkan Tiang Gantung Tak Jejak Bumi. Berita Harian. Retrieved from https://www.bharian.com.my/node/241148 [Diakses pada 29 Februari 2017]
Yaakub Idrus. 1996. Rumah Tradisional Negeri Sembilan: Satu Analisis Seni Bina Melayu. Shah Alam: Fajar Bakti.
