Ujaran Implisit Dalam Filem Puteri Gunung Ledang (2004): Analisis Teori Relevans

Implicit Utterances In The Film Puteri Gunung Ledang (2004): Analysis Of Relevance Theory

Abstract

ABSTRAK

Keindahan filem Melayu klasik memang tidak dapat dinafikan lagi, baik dari segi jalan cerita, nilai murni yang ingin disampaikan dan penggunaan bahasa yang indah. Bahasa Melayu klasik memang tidak lari daripada menggunakan ayat tersirat atau ujaran implisit. Kajian ini merupakan kajian ujaran implisit dalam filem Puteri Gunung Ledang dan dianalisis menggunakan teori Relevans. Kajian ini mempunyai dua fokus utama, iaitu mengenal pasti ujaran implisit dalam filem Puteri Gunung Ledang seterusnya menganalisis makna ujaran implisit dengan menggunakan Teori Relevans (TR). Metodologi kajian ini bersifat kualitatif. Data ujaran ditranskripsi dan dianalisis menggunakan Teori Relevans. TR yang digunakan ini mempunyai tiga komponen penting iaitu konteks, kesan konteks dan usaha memproses dalam merungkai sejauh mana kerelevanan sesuatu ujaran tersebut. Hasil kajian mendapati 54 buah dialog atau ujaran dalam filem Puteri Gunung Ledang mempunyai makna implisit. Terdapat sebanyak lapan kategori implikatur yang dikenal pasti iaitu beating about the bush, imagery, contradictions, surrogate, peribahasa, simpulan bahasa, perumpamaan dan bidalan. Dapatan turut menunjukkan bahawa ujaran implisit dalam genre filem Melayu klasik bersifat ilmiah yang turut menyumbang kepada pemikiran kreatif masyarakat Melayu. Secara keseluruhannya, kajian ini dapat menunjukkan bahawa Teori Relevans dan Rangka Rujuk Silang yang digunakan sangat bersesuaian dengan ujaran implisit disamping dapat menghuraikan makna sebenar dengan lebih absah.

Kata kunci: implikatur, Teori Relevans, bahasa Melayu klasik, Rangka Rujuk Silang, filem

ABSTRACT

The beauty of classic Malay movies cannot be denied in terms of the storyline, the pure values that want to be conveyed, and the use of beautiful language. Classic Malay does not shy away from using implicit sentences or implicit expressions. This study is a study of implicit speech in the movie Puteri Gunung Ledang and is analyzed using relevance theory. This study has two main focuses: to identify the implicit speech in the film Puteri Gunung Ledang and then analyzed the meaning of the implicit speech using Relevance Theory (TR). The methodology of this study is qualitative. Speech data were transcribed and analyzed using relevance theory. The TR used has three important components: the context, the effect of the context, and the processing effort in unraveling the extent of the relevance of the utterance. The results of the study found that 54 dialogues or utterances in the movie Puteri Gunung Ledang have an implicit meaning. There are as many as eight categories of implicature identified: beating about the bush, imagery, contradictions, surrogates, proverbs, idioms, parables, and bywords. Findings also show that the implicit speech in the classic Malay film genre is scientific, which also contributes to the creative thinking of the Malay community. Overall, this study can show that the Theory of Relevance and the Cross-Reference Framework used are very compatible with implicit statements, in addition to being able to improve and explain the real meaning more effectively.

Keywords: implicature, Cross Reference Framework, classic Malay, Relevance Theory, film